"Mellor investir ese diñeiro en acabar coa fame no mundo". Esta frase é un lugar común entre os que se opoñen a destinar recursos a buscar vida en Marte, intentar detectar sinais de radio de extraterrestres, manter a Estación Espacial Internacional (ISS), construír telescopios orbitais ou calquera outra iniciativa relacionada co espazo. A fin de contas, ¿que se nos perdeu aí arriba cando quedan tantas cousas por facer aquí abaixo? Se vostede cre que pouco, está confundido.
n
n
nPode estar a ler estas liñas nun teléfono de última xeración, unha tablet, un ordenador portátil ou un de sobremesa. Dá igual o cacharro que use. En 1949, ENIAC, a primeira computadora dixital, ocupaba 167 metros cadrados: o Laboratorio de Investigación Balística do Exército estadounidense utilizábaa para cálculos de artillería. Agora, levamos no peto un potente ordenador -iso é un teléfono intelixente- como se nada. A miniaturización é unha dos sinais de identidade do avance tecnolóxico e acelerouse coa exploración espacial. A razón é puramente económica.
n
n16.000 euros o quilo
n
nPoñer un quilo do que sexa en órbita custa uns 16.200 euros, segundo cálculos da NASA. Levar un iPad Air -que custa entre 479 e 869 euros, e pesa 453 gramos- ata a ISS sae pola frioleira de 7340 euros. Así que, dende o lanzamento do Sputnik en 1957, un dos obxectivos prioritarios das axencias espaciais e as compañías que contratan os seus servizos foi reducir ao mínimo posible o peso dos compoñentes de todo tipo de enxeños: facer o mesmo ou máis con menos peso. E os logros desa xibarización tecnolóxica trasladáronse á nosa vida diaria, en forma de ordenadores, auriculares, baterías, detectores de fumes, corazóns artificiais e unha ampla variedade de dispositivos electrónicos.
n
nSeguro que vostede non asociaría algúns produtos coa conquista do espazo, como é posible que faga co Teflon, o Velcro e o Tang, o refresco soluble con sabor a froitas. Non obstante, nin o Teflon, nin o Velcro, nin o Tang son fillos da carreira espacial. O Teflon inventouno a química Dupont en 1938; o Velcro, o enxeñeiro eléctrico suízo George de Mestral en 1948; e o Tang formulouno o investigador William A. Mitchell para a General Foods Corporation en 1957 e chegou aos supermercados dous anos despois.
n
nSe fai deporte, é moi probable que teña unhas zapatillas de cores rechamantes que amortecen os impactos contra o chan, manteñen os seus pés ben ventilados e ata fan que se canse menos. Están baseadas nas botas que Neil Armstrong cando o 21 de xullo de 1969 pisou a Lúa, das que tamén se beneficiaron no seu calzado os esquiadores. Como os alpinistas, que pasan menos frío nas alturas grazas ao uso de tecidos creados para os astronautas. Os cascos de foam que absorben os golpes e usan os ciclistas e xogadores de fútbol americano, entre outros deportistas, tamén teñen a súa orixe nos deseñados pola NASA para evitar que os astronautas sufran lesións pola grande aceleración que teñen que soportar durante despegues e reentradas. E os mellores lentes de sol con lentes que frean a radiación ultravioleta e non se raian son fillos da experiencia adquirida nos visores dos cascos espaciais, e proporcionan unha nitidez moi superior ás convencionais.
n
nAuga pura
n
nQuizais non faga deporte, pero seguro que usa o cuarto de baño e ten nel un termómetro. ¿Acórdase dos de mercurio? Xa non existen. Unha directiva da Unión Europea prohibiunos en 2007 e en España non se venden dende abril de 2009. Agora, a mellor alternativa é o termómetro de oído, que toma a temperatura en pouco máis dun segundo e sen as incomodidades, nin o perigo, do de mercurio. A súa tecnoloxía baséase na desenvolvida pola NASA para medir a temperatura das estrelas grazas á súa radiación infravermella. O termómetro de oído, que chegou ao mercado en 1991, mide a radiación infravermella que nós, como todos os seres e cousas -incluídas as estrelas-, emitimos para ver se temos febre.
n
nNas estacións orbitais, o tratamento da auga é vital para a supervivencia dos seus ocupantes, así que se tiveron que crear sistemas moi efectivos. Xa na Terra, as augas residuais dos nosos fogares rematan en depuradoras onde plantas acuáticas extraen delas as substancias contaminantes, algo no que foi pioneira a NASA. A calidade desa auga depurada contrólase nos centros de tratamento cuns dispositivos que, orixinalmente, foron deseñados para medir en tempo real os niveis de nutrientes nas solucións para cultivos hidropónicos no espazo. Ademais, os sistemas de potabilización para garantir que os astronautas dispoñan en todo momento de auga sen xermes baséanse nuns filtros de carbón activo que do espazo chegaron ás xerras purificadoras e dispositivos para billas de uso doméstico.
n
nAs balsas do proxecto Apollo, cuxas cápsulas caían no Pacífico, salvaron a vida de máis de 400 mariños, e o primeiro corazón artificial, deseñado a partir das bombas de combustible do transbordador espacial para suplir provisionalmente ao órgano danado ata o transplante definitivo, a máis de 450 enfermos dende os anos 90. Dende un punto de vista estritamente económico, a NASA calcula que Boeing, un dos seus socios, aforrou nos seus avións de liña grazas ao winglet, o extremo da á dobrado cara a arriba probado pola axencia espacial, máis de 10.200 millóns de litros de combustible ou, o que é o mesmo, 2960 millóns de euros.
n
nIllados
n
nO último acontecemento deportivo internacional chega á súa televisión como se nada. Dá igual onde se celebre. Non obstante, non sempre foi así. Houbo un tempo no que era imposible ver partidos de fútbol, concertos ou imaxes dun suceso en directo se tiña lugar un pouco lonxe. Iso cambiou cos satélites artificiais, que orbitan o noso planeta entre os 700 e os 30.000 quilómetros. Se eses enxeños desaparecesen de súpeto, non só deixariamos de gozar de moita información e entretemento televisivo, senón que, ademais, a comunicación intercontinental se vería moi limitada, a predición meteorolóxica sería case unha lotería, os sistemas de navegación deixarían de funcionar -incluído o GPS que usamos no coche ou cando imos ao monte-, non habería ningún medio para observar como evolucionan fenómenos terrestres e mariños… ¿Imaxínase un retroceso ao mundo de 1960?
n
nFalando de deportes, se lle gusta o automobilismo, sabe que os monos dos pilotos son ignífugos. Non é algo que desenvolveran os departamentos de investigación das grandes escuderías da nada. Teñen a súa orixe nas garantías resistentes ao lume deseñadas pola NASA para as misións Apollo. Aguantan máis de 1300º C e garanten que, en caso de accidente, o piloto conte cuns segundos, preciosos para a vida, ata que chegue o equipo de socorro. Ata das catástrofes espaciais nos beneficiamos no día a día. Un científico da NASA desenvolveu, dentro da investigación do accidente do transbordador Columbia -no cal o 1 de febreiro de 2003 morreron sete astronautas-, un programa informático para calcular as dimensións de obxectos a partir de fotografías que xa se emprega na construción e a investigación de accidentes de tráfico.
n
nCando a NASA puxo en marcha o proxecto Apollo, enfrontouse a un problema: os astronautas non poderían na Lúa enchufar en ningún lado o trade co que recoller mostras. Black & Decker desenvolvera en 1961 as primeiras ferramentas sen fíos. Así que a axencia encargou á compañía a fabricación de trades que funcionasen con baterías, a temperaturas extremas e en gravidade cero. Agora, trades lixeiros e potentes, derivados daqueles -e unha gran variedade de ferramentas similares-, están en moitas caixas de ferramentas caseiras. Por non falar das pequenas aspiradoras portátiles para o coche.
n
nO diñeiro multiplícase
n
nHai uns 30.000 produtos á venda derivados de desenvolvementos orixinais ou modificacións doutros para a supervivencia do home no ámbito máis hostil, o espazo. Son os froitos tanxibles dunha aventura que algúns consideran un capricho, pero que xera, ademais de coñecemento, riqueza: a NASA asegura que cada dólar investido no espazo xera sete en forma de aplicacións. E o custo dalgunhas misións, de cuxos avances acabaremos beneficiándonos todos, tampouco é tanto.
n
nA misión de Curiosity, o laboratorio móbil que explorará Marte durante case dous anos, custou 2500 millóns de dólares (1854 millóns de euros). ¿Moito? Depende. O Real Madrid ten un presuposto para esta tempada de 515 millóns e o FC Barcelona, de 509. O presuposto anual dos dous clubs de fútbol máis potentes de España é máis da metade que o custo dunha misión de dous anos ao planeta vermello.
n
n(Fonte: ABC)
n
n16.000 euros o quilo
n
nPoñer un quilo do que sexa en órbita custa uns 16.200 euros, segundo cálculos da NASA. Levar un iPad Air -que custa entre 479 e 869 euros, e pesa 453 gramos- ata a ISS sae pola frioleira de 7340 euros. Así que, dende o lanzamento do Sputnik en 1957, un dos obxectivos prioritarios das axencias espaciais e as compañías que contratan os seus servizos foi reducir ao mínimo posible o peso dos compoñentes de todo tipo de enxeños: facer o mesmo ou máis con menos peso. E os logros desa xibarización tecnolóxica trasladáronse á nosa vida diaria, en forma de ordenadores, auriculares, baterías, detectores de fumes, corazóns artificiais e unha ampla variedade de dispositivos electrónicos.
n
nSeguro que vostede non asociaría algúns produtos coa conquista do espazo, como é posible que faga co Teflon, o Velcro e o Tang, o refresco soluble con sabor a froitas. Non obstante, nin o Teflon, nin o Velcro, nin o Tang son fillos da carreira espacial. O Teflon inventouno a química Dupont en 1938; o Velcro, o enxeñeiro eléctrico suízo George de Mestral en 1948; e o Tang formulouno o investigador William A. Mitchell para a General Foods Corporation en 1957 e chegou aos supermercados dous anos despois.
n
nSe fai deporte, é moi probable que teña unhas zapatillas de cores rechamantes que amortecen os impactos contra o chan, manteñen os seus pés ben ventilados e ata fan que se canse menos. Están baseadas nas botas que Neil Armstrong cando o 21 de xullo de 1969 pisou a Lúa, das que tamén se beneficiaron no seu calzado os esquiadores. Como os alpinistas, que pasan menos frío nas alturas grazas ao uso de tecidos creados para os astronautas. Os cascos de foam que absorben os golpes e usan os ciclistas e xogadores de fútbol americano, entre outros deportistas, tamén teñen a súa orixe nos deseñados pola NASA para evitar que os astronautas sufran lesións pola grande aceleración que teñen que soportar durante despegues e reentradas. E os mellores lentes de sol con lentes que frean a radiación ultravioleta e non se raian son fillos da experiencia adquirida nos visores dos cascos espaciais, e proporcionan unha nitidez moi superior ás convencionais.
n
nAuga pura
n
nQuizais non faga deporte, pero seguro que usa o cuarto de baño e ten nel un termómetro. ¿Acórdase dos de mercurio? Xa non existen. Unha directiva da Unión Europea prohibiunos en 2007 e en España non se venden dende abril de 2009. Agora, a mellor alternativa é o termómetro de oído, que toma a temperatura en pouco máis dun segundo e sen as incomodidades, nin o perigo, do de mercurio. A súa tecnoloxía baséase na desenvolvida pola NASA para medir a temperatura das estrelas grazas á súa radiación infravermella. O termómetro de oído, que chegou ao mercado en 1991, mide a radiación infravermella que nós, como todos os seres e cousas -incluídas as estrelas-, emitimos para ver se temos febre.
n
nNas estacións orbitais, o tratamento da auga é vital para a supervivencia dos seus ocupantes, así que se tiveron que crear sistemas moi efectivos. Xa na Terra, as augas residuais dos nosos fogares rematan en depuradoras onde plantas acuáticas extraen delas as substancias contaminantes, algo no que foi pioneira a NASA. A calidade desa auga depurada contrólase nos centros de tratamento cuns dispositivos que, orixinalmente, foron deseñados para medir en tempo real os niveis de nutrientes nas solucións para cultivos hidropónicos no espazo. Ademais, os sistemas de potabilización para garantir que os astronautas dispoñan en todo momento de auga sen xermes baséanse nuns filtros de carbón activo que do espazo chegaron ás xerras purificadoras e dispositivos para billas de uso doméstico.
n
nAs balsas do proxecto Apollo, cuxas cápsulas caían no Pacífico, salvaron a vida de máis de 400 mariños, e o primeiro corazón artificial, deseñado a partir das bombas de combustible do transbordador espacial para suplir provisionalmente ao órgano danado ata o transplante definitivo, a máis de 450 enfermos dende os anos 90. Dende un punto de vista estritamente económico, a NASA calcula que Boeing, un dos seus socios, aforrou nos seus avións de liña grazas ao winglet, o extremo da á dobrado cara a arriba probado pola axencia espacial, máis de 10.200 millóns de litros de combustible ou, o que é o mesmo, 2960 millóns de euros.
n
nIllados
n
nO último acontecemento deportivo internacional chega á súa televisión como se nada. Dá igual onde se celebre. Non obstante, non sempre foi así. Houbo un tempo no que era imposible ver partidos de fútbol, concertos ou imaxes dun suceso en directo se tiña lugar un pouco lonxe. Iso cambiou cos satélites artificiais, que orbitan o noso planeta entre os 700 e os 30.000 quilómetros. Se eses enxeños desaparecesen de súpeto, non só deixariamos de gozar de moita información e entretemento televisivo, senón que, ademais, a comunicación intercontinental se vería moi limitada, a predición meteorolóxica sería case unha lotería, os sistemas de navegación deixarían de funcionar -incluído o GPS que usamos no coche ou cando imos ao monte-, non habería ningún medio para observar como evolucionan fenómenos terrestres e mariños… ¿Imaxínase un retroceso ao mundo de 1960?
n
nFalando de deportes, se lle gusta o automobilismo, sabe que os monos dos pilotos son ignífugos. Non é algo que desenvolveran os departamentos de investigación das grandes escuderías da nada. Teñen a súa orixe nas garantías resistentes ao lume deseñadas pola NASA para as misións Apollo. Aguantan máis de 1300º C e garanten que, en caso de accidente, o piloto conte cuns segundos, preciosos para a vida, ata que chegue o equipo de socorro. Ata das catástrofes espaciais nos beneficiamos no día a día. Un científico da NASA desenvolveu, dentro da investigación do accidente do transbordador Columbia -no cal o 1 de febreiro de 2003 morreron sete astronautas-, un programa informático para calcular as dimensións de obxectos a partir de fotografías que xa se emprega na construción e a investigación de accidentes de tráfico.
n
nCando a NASA puxo en marcha o proxecto Apollo, enfrontouse a un problema: os astronautas non poderían na Lúa enchufar en ningún lado o trade co que recoller mostras. Black & Decker desenvolvera en 1961 as primeiras ferramentas sen fíos. Así que a axencia encargou á compañía a fabricación de trades que funcionasen con baterías, a temperaturas extremas e en gravidade cero. Agora, trades lixeiros e potentes, derivados daqueles -e unha gran variedade de ferramentas similares-, están en moitas caixas de ferramentas caseiras. Por non falar das pequenas aspiradoras portátiles para o coche.
n
nO diñeiro multiplícase
n
nHai uns 30.000 produtos á venda derivados de desenvolvementos orixinais ou modificacións doutros para a supervivencia do home no ámbito máis hostil, o espazo. Son os froitos tanxibles dunha aventura que algúns consideran un capricho, pero que xera, ademais de coñecemento, riqueza: a NASA asegura que cada dólar investido no espazo xera sete en forma de aplicacións. E o custo dalgunhas misións, de cuxos avances acabaremos beneficiándonos todos, tampouco é tanto.
n
nA misión de Curiosity, o laboratorio móbil que explorará Marte durante case dous anos, custou 2500 millóns de dólares (1854 millóns de euros). ¿Moito? Depende. O Real Madrid ten un presuposto para esta tempada de 515 millóns e o FC Barcelona, de 509. O presuposto anual dos dous clubs de fútbol máis potentes de España é máis da metade que o custo dunha misión de dous anos ao planeta vermello.
n
n(Fonte: ABC)
n