Se algunha vez soñaron con converterse en Michael Knight e ter o seu KITT particular, aquel Pontiac superdotado da serie televisiva O coche fantástico, fiel escudeiro do personaxe que interpretaba David Hasselhoff, pode que o seu soño non fose unha quimera.
n
n
nOs fabricantes de automóbiles levan anos traballando en vehículos autónomos, coches que non precisan dun condutor que free, acelere ou sortee obstáculos, porque son capaces de chegar ata o destino desexado sen que o automobilista toque unha soa panca. Google xa os está a probar en Estados Unidos. E Nissan deu unha data para o seu lanzamento ao mercado: 2020. Pero ata que chegue o momento no que un poida subir ao seu coche e ler o xornal ou usar o iPad sen preocuparse do volante ou os pedais, hai aínda moitas dúbidas por resolver. Os cambios necesarios na lexislación sobre seguridade viaria ou a regulación das pólizas de seguro, -é dicir, determinar quen é o responsable en caso de accidente- son algunhas das cuestións sobre as que aínda non hai consenso. Aínda que a maior incerteza a despexar é unha: ¿é completamente seguro que o coche conduza sen a intervención do ser humano?
n
nNevada, Florida e California, en Estados Unidos, foron as primeiras testemuñas do que moitos expertos consideran o cambio máis transcendental da condución de vehículos a motor dende a súa invención. Dende hai pouco máis dun ano, os tres Estados deron permiso para que circulen polas súas estradas coches autónomos en probas, que deberán levar matrículas que os identifiquen como vehículos sen condutor.
n
nXapón tamén entregou o pasado setembro a primeira matrícula a un vehículo autónomo de Nissan, que poderá circular en probas por estradas públicas xaponesas. "É unha matrícula ordinaria para un coche extraordinario", afirmou o presidente de Nissan, Carlos Goshn. A súa excepcionalidade radica nas manobras que pode efectuar sen que interveña man humana ningunha: poderá manterse no carril e cambiar de carril cando sexa necesario, tomar saídas, adiantar a vehículos lentos ou detidos, decelerar en autoestrada en situacións de atoamento e deterse en semáforos en vermello. E isto é só o principio. Segundo Goshn, "este programa de probas permitirá acelerar o desenvolvemento das tecnoloxías para a condución autónoma".
n
nCompetencia frenética
n
nPorque a competencia entre os fabricantes de vehículos, que tratan de ser os primeiros en desenvolver o coche intelixente definitivo, é frenética. Ademais de Google e Nissan, hai proxectos similares en BMW, Audi, Mercedes-Benz, Volkswagen, Volvo, Ford, General Motors, Honda, Hyundai e Toyota; o que suxire unha idea da importancia que dan as compañías á nova xeración de vehículos. Todos eles investigan unha complexa tecnoloxía que combina o uso de radares, escáneres, videocámaras, sensores ultrasónicos e dispositivos de navegación conectados a satélites. Mesmo en España, o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) fixo as súas primeiras probas de condución autónoma co prototipo Platero.
n
nUnha formulación distinta, aínda que tamén orientada á condución sen condutor, é o proxecto Sartre, que financia a Unión Europea. Consiste na creación de caravanas de vehículos conectados tecnoloxicamente, de maneira que un condutor sería o guía do convoi e o responsable da ruta mentres que o resto se sumaría á caravana e se deixaría levar. O experimento xa se ensaiou nun circuíto en Escocia e nunha estrada de Barcelona.
n
nPero se ninguén -ou polo menos ningún enxeñeiro- pon xa en dúbida que un coche pode conducir só, mesmo por vías sinuosas, ¿poderá facelo de forma completamente segura cando comparta as estradas co resto de vehículos e ante calquera incidencia do tráfico? Segundo datos do Instituto de Pólizas de Seguros para a Seguridade en Estrada de EE.UU., os vehículos que xa contan coa automatización dalgunhas funcións -como o aparcamento ou sistemas de freado cando se detecta algún obstáculo- axudan a reducir accidentes. Esta consideración, unida a que todos os expertos atribúen aos erros humanos o 90% dos accidentes de tráfico, levou a poñer na condución autónoma a expectativa de que contribuirá de forma decisiva a reducir os falecidos por sinistro viario. Segundo cálculos da Organización Mundial da Saúde (OMS), morren ao ano no mundo 1,2 millóns de persoas por esta causa.
n
nOutra das vantaxes que destacan os fabricantes é que os automóbiles autopilotados abrirán moitas portas a persoas cunha discapacidade física. "Verdadeira independencia e mobilidade para todos", asegura Nissan. "Hai que ir con moita cautela porque hai moitas variables no tráfico que non se dan en circuítos pechados", considera Javier Llamazares, director de FESVIAL, Fundación Española para a Seguridade Viaria. "¿ Que acontece, por exemplo, se salta un neno a recoller unha pelota ou cruza de forma inesperada unha persoa maior?", pregúntase Llamazares, que ve complicado que o vehículo intelixente circule polas cidades. Para ilustrar a súa opinión, alude aos avións, que contan cun piloto automático que dirixe a aeronave. "E a pesar diso, os pilotos seguen tendo moitas horas de formación porque o software pode fallar", asegura. O presidente da Asociación Estatal de Vítimas de Accidentes DIA, Paco Canes, cre, en cambio, que esta nova tecnoloxía "vai rematar cos accidentes de tráfico, polo menos no mundo desenvolvido". "Os ollos do vehículo vano ver todo, vaiche buscar a ruta con menos atoamentos, non vai haber problemas de alcoholemia, nin adiantamentos imprudentes nin excesos de velocidade, e o vehículo saberá, mesmo con néboa, se nun stop pode parar ou non porque os coches estarán intercomunicados", engade Canes.
n
nHome e máquina
n
nNon obstante, as relacións coa tecnoloxía non son sempre doadas. Segundo un estudo do investigador do Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts (MIT) Bryan Reimer, un dos principais problemas no desenvolvemento de vehículos intelixentes reside, precisamente, "en factores relacionados coa experiencia humana". É dicir, non será a máquina a que falle senón a intervención do home nun momento dado. Coinciden con esta opinión os enxeñeiros do Centro de Investigación en Automoción da Universidade de Stanford. Segundo as súas análises, a primeira xeración de coches autónomos requirirá que algunhas funcións as realicen os condutores. E o coche non errará, senón o home, pola dificultade de retomar os mandos do vehículo despois de viaxar sen poñer atención na condución. Que o coche non se equivoque implica, ao mesmo tempo, que estará programado para consumir menos combustible ao efectuar unha condución máis eficiente, sen aceleróns nin freadas. Segundo as probas realizadas por Volvo, os vehículos intelixentes poden aforrar ata un 20% de gasolina.
n
nO que non está tan claro é que o aforro no combustible compense un previsible incremento no custo dos vehículos. Ninguén pode calcular aínda cal será o prezo do coche autopilotado nin se estará ao alcance de todos os petos. Pero as tecnoloxías que empregan son aínda moi custosas. Por exemplo, só o láser xiratorio dos coches de Google, o LIDAR, custa uns 59.000 euros.
n
nNon obstante, aínda que os fabricantes conseguisen producir o vehículo intelixente definitivo, aínda non podería circular polas rúas libremente porque habería que adaptar a lexislación. Os coches de Google que xa percorren algúns Estados de EE.UU. fano a xeito de proba e son os únicos vehículos autónomos autorizados. E o mesmo acontece co vehículo intelixente de Nissan en Xapón. Pero en ambos os dous casos, debe viaxar sempre no coche un condutor con carné que poida tomar en calquera momento os mandos do vehículo se a situación o require.
n
n"O Senado Estatal de California deu só uns requirimentos xerais, en canto ao rendemento e a seguridade, e é só para vehículos en probas", explica Javier Llamazares, director de FESVIAL. Segundo este experto en seguridade viaria, non se articulou aínda de forma concreta un modelo de lei que regule a circulación de vehículos sen condutor.
n
nPara empezar, habería que reformar a Convención de Viena sobre Circulación Viaria, do 8 de novembro de 1968, aínda vixente, que establece a obrigatoriedade de que unha persoa controle en todo momento os mandos do vehículo. No caso español, o Regulamento Xeral de Circulación alude ás 'normas' para os condutores, entre elas, a "obrigatoria atención permanente á condución". Nin en España nin en Europa existe aínda ningún tipo de formulación en canto a normativa para os coches autónomos", aclara o director de FESVIAL.
n
nAdemais da lexislación, outro dos grandes escollos é a regulación das pólizas de seguro. "¿ Quen é o responsable en caso de accidente?", pregúntase Llamazares. Na aseguradora Liña Directa estiman que se o culpable do accidente é o propietario do vehículo, sobre el recae a responsabilidade civil e, polo tanto, quen asume o pagamento que deriva do accidente é a súa aseguradora. Non obstante, a resposta pode non ser tan clara. O director de FESVIAL apunta a outros responsables, como o fabricante do coche ou o dono do software. "Se a máquina falla, ¿pódese responsabilizar dese fallo a quen comprou o coche?", pregúntase.
n
nA pesar dos inconvenientes, a industria tecnolóxica parece estar decidida a apostar polo desenvolvemento dos coches intelixentes do futuro. Na edición 2013 da feira CEATEC, o maior evento de electrónica de consumo de Xapón, recibiu precisamente o Gran Premio á Innovación, o máximo galardón do certame, a tecnoloxía que desenvolveu Nissan para coches autónomos. No seu fallo, o xurado destacou que "beneficiará enormemente á sociedade do futuro, reducindo os accidentes de tráfico e as súas vítimas, evitando a conxestión do tráfico e contribuíndo á redución dos problemas ambientais a través dun mellor consumo de combustible".
n
nPero ata entón, o camiño é longo. Ou quizais non tanto. O presidente de Nissan, Carlos Goshn, asegura que "o coche intelixente se fabricará mesmo antes do que se pensa".
n
n(Fonte: El País)
n
nNevada, Florida e California, en Estados Unidos, foron as primeiras testemuñas do que moitos expertos consideran o cambio máis transcendental da condución de vehículos a motor dende a súa invención. Dende hai pouco máis dun ano, os tres Estados deron permiso para que circulen polas súas estradas coches autónomos en probas, que deberán levar matrículas que os identifiquen como vehículos sen condutor.
n
nXapón tamén entregou o pasado setembro a primeira matrícula a un vehículo autónomo de Nissan, que poderá circular en probas por estradas públicas xaponesas. "É unha matrícula ordinaria para un coche extraordinario", afirmou o presidente de Nissan, Carlos Goshn. A súa excepcionalidade radica nas manobras que pode efectuar sen que interveña man humana ningunha: poderá manterse no carril e cambiar de carril cando sexa necesario, tomar saídas, adiantar a vehículos lentos ou detidos, decelerar en autoestrada en situacións de atoamento e deterse en semáforos en vermello. E isto é só o principio. Segundo Goshn, "este programa de probas permitirá acelerar o desenvolvemento das tecnoloxías para a condución autónoma".
n
nCompetencia frenética
n
nPorque a competencia entre os fabricantes de vehículos, que tratan de ser os primeiros en desenvolver o coche intelixente definitivo, é frenética. Ademais de Google e Nissan, hai proxectos similares en BMW, Audi, Mercedes-Benz, Volkswagen, Volvo, Ford, General Motors, Honda, Hyundai e Toyota; o que suxire unha idea da importancia que dan as compañías á nova xeración de vehículos. Todos eles investigan unha complexa tecnoloxía que combina o uso de radares, escáneres, videocámaras, sensores ultrasónicos e dispositivos de navegación conectados a satélites. Mesmo en España, o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) fixo as súas primeiras probas de condución autónoma co prototipo Platero.
n
nUnha formulación distinta, aínda que tamén orientada á condución sen condutor, é o proxecto Sartre, que financia a Unión Europea. Consiste na creación de caravanas de vehículos conectados tecnoloxicamente, de maneira que un condutor sería o guía do convoi e o responsable da ruta mentres que o resto se sumaría á caravana e se deixaría levar. O experimento xa se ensaiou nun circuíto en Escocia e nunha estrada de Barcelona.
n
nPero se ninguén -ou polo menos ningún enxeñeiro- pon xa en dúbida que un coche pode conducir só, mesmo por vías sinuosas, ¿poderá facelo de forma completamente segura cando comparta as estradas co resto de vehículos e ante calquera incidencia do tráfico? Segundo datos do Instituto de Pólizas de Seguros para a Seguridade en Estrada de EE.UU., os vehículos que xa contan coa automatización dalgunhas funcións -como o aparcamento ou sistemas de freado cando se detecta algún obstáculo- axudan a reducir accidentes. Esta consideración, unida a que todos os expertos atribúen aos erros humanos o 90% dos accidentes de tráfico, levou a poñer na condución autónoma a expectativa de que contribuirá de forma decisiva a reducir os falecidos por sinistro viario. Segundo cálculos da Organización Mundial da Saúde (OMS), morren ao ano no mundo 1,2 millóns de persoas por esta causa.
n
nOutra das vantaxes que destacan os fabricantes é que os automóbiles autopilotados abrirán moitas portas a persoas cunha discapacidade física. "Verdadeira independencia e mobilidade para todos", asegura Nissan. "Hai que ir con moita cautela porque hai moitas variables no tráfico que non se dan en circuítos pechados", considera Javier Llamazares, director de FESVIAL, Fundación Española para a Seguridade Viaria. "¿ Que acontece, por exemplo, se salta un neno a recoller unha pelota ou cruza de forma inesperada unha persoa maior?", pregúntase Llamazares, que ve complicado que o vehículo intelixente circule polas cidades. Para ilustrar a súa opinión, alude aos avións, que contan cun piloto automático que dirixe a aeronave. "E a pesar diso, os pilotos seguen tendo moitas horas de formación porque o software pode fallar", asegura. O presidente da Asociación Estatal de Vítimas de Accidentes DIA, Paco Canes, cre, en cambio, que esta nova tecnoloxía "vai rematar cos accidentes de tráfico, polo menos no mundo desenvolvido". "Os ollos do vehículo vano ver todo, vaiche buscar a ruta con menos atoamentos, non vai haber problemas de alcoholemia, nin adiantamentos imprudentes nin excesos de velocidade, e o vehículo saberá, mesmo con néboa, se nun stop pode parar ou non porque os coches estarán intercomunicados", engade Canes.
n
nHome e máquina
n
nNon obstante, as relacións coa tecnoloxía non son sempre doadas. Segundo un estudo do investigador do Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts (MIT) Bryan Reimer, un dos principais problemas no desenvolvemento de vehículos intelixentes reside, precisamente, "en factores relacionados coa experiencia humana". É dicir, non será a máquina a que falle senón a intervención do home nun momento dado. Coinciden con esta opinión os enxeñeiros do Centro de Investigación en Automoción da Universidade de Stanford. Segundo as súas análises, a primeira xeración de coches autónomos requirirá que algunhas funcións as realicen os condutores. E o coche non errará, senón o home, pola dificultade de retomar os mandos do vehículo despois de viaxar sen poñer atención na condución. Que o coche non se equivoque implica, ao mesmo tempo, que estará programado para consumir menos combustible ao efectuar unha condución máis eficiente, sen aceleróns nin freadas. Segundo as probas realizadas por Volvo, os vehículos intelixentes poden aforrar ata un 20% de gasolina.
n
nO que non está tan claro é que o aforro no combustible compense un previsible incremento no custo dos vehículos. Ninguén pode calcular aínda cal será o prezo do coche autopilotado nin se estará ao alcance de todos os petos. Pero as tecnoloxías que empregan son aínda moi custosas. Por exemplo, só o láser xiratorio dos coches de Google, o LIDAR, custa uns 59.000 euros.
n
nNon obstante, aínda que os fabricantes conseguisen producir o vehículo intelixente definitivo, aínda non podería circular polas rúas libremente porque habería que adaptar a lexislación. Os coches de Google que xa percorren algúns Estados de EE.UU. fano a xeito de proba e son os únicos vehículos autónomos autorizados. E o mesmo acontece co vehículo intelixente de Nissan en Xapón. Pero en ambos os dous casos, debe viaxar sempre no coche un condutor con carné que poida tomar en calquera momento os mandos do vehículo se a situación o require.
n
n"O Senado Estatal de California deu só uns requirimentos xerais, en canto ao rendemento e a seguridade, e é só para vehículos en probas", explica Javier Llamazares, director de FESVIAL. Segundo este experto en seguridade viaria, non se articulou aínda de forma concreta un modelo de lei que regule a circulación de vehículos sen condutor.
n
nPara empezar, habería que reformar a Convención de Viena sobre Circulación Viaria, do 8 de novembro de 1968, aínda vixente, que establece a obrigatoriedade de que unha persoa controle en todo momento os mandos do vehículo. No caso español, o Regulamento Xeral de Circulación alude ás 'normas' para os condutores, entre elas, a "obrigatoria atención permanente á condución". Nin en España nin en Europa existe aínda ningún tipo de formulación en canto a normativa para os coches autónomos", aclara o director de FESVIAL.
n
nAdemais da lexislación, outro dos grandes escollos é a regulación das pólizas de seguro. "¿ Quen é o responsable en caso de accidente?", pregúntase Llamazares. Na aseguradora Liña Directa estiman que se o culpable do accidente é o propietario do vehículo, sobre el recae a responsabilidade civil e, polo tanto, quen asume o pagamento que deriva do accidente é a súa aseguradora. Non obstante, a resposta pode non ser tan clara. O director de FESVIAL apunta a outros responsables, como o fabricante do coche ou o dono do software. "Se a máquina falla, ¿pódese responsabilizar dese fallo a quen comprou o coche?", pregúntase.
n
nA pesar dos inconvenientes, a industria tecnolóxica parece estar decidida a apostar polo desenvolvemento dos coches intelixentes do futuro. Na edición 2013 da feira CEATEC, o maior evento de electrónica de consumo de Xapón, recibiu precisamente o Gran Premio á Innovación, o máximo galardón do certame, a tecnoloxía que desenvolveu Nissan para coches autónomos. No seu fallo, o xurado destacou que "beneficiará enormemente á sociedade do futuro, reducindo os accidentes de tráfico e as súas vítimas, evitando a conxestión do tráfico e contribuíndo á redución dos problemas ambientais a través dun mellor consumo de combustible".
n
nPero ata entón, o camiño é longo. Ou quizais non tanto. O presidente de Nissan, Carlos Goshn, asegura que "o coche intelixente se fabricará mesmo antes do que se pensa".
n
n(Fonte: El País)
n