Desenvolver formas imposibles de medir a humidade da vide sen molestar o seu desenvolvemento. Apoiarse no ‘big data’ para tomar decisións innovadoras ás que os nosos antepasados chegaban só tras moitas xeracións de observación. Proxectar o xeito de adaptar un cultivo tan esixente como este ás condicións cada vez máis adversas que trae consigo o cambio climático… O sector vitivinícola español corre cara á dixitalización integral.
Como co resto dos cultivos, o viño enfróntase ao seu propio desafío: afianzarse como industria 4.0 de alto rendemento. Cun mantra: mínima intervención e máximo control. O grupo de viticultura avanzada que Gonzaga Santesteban lidera na Universidade Pública de Navarra axuda a Bodegas Ochoa e a Bodegas Rioja Alta a homoxeneizar as uvas dunha parcela ou modificar os sistemas de rego a partir de mapas obtidos con ferramentas de agricultura de precisión. Exerce de elo entre os tecnólogos e os usuarios.
Nun grupo de investigación de enxeñería de telecomunicacións da universidade, o profesor desenvolve un sensor de dous terahercios (lonxitude parecida ás microondas) que permite coñecer o estado hídrico da vide en tempo real. “É unha novidade mundial porque é un sensor sen contacto”, confirma Gonzaga. Si os sensores convencionais
Tras algúns prototipos conseguiron unha electrónica sinxela e económica que “non mide todas as lonxitudes de onda, senón as dúas máis sensibles aos cambios de humidade”. O seu próximo obxectivo: detectar as enfermidades de madeira da vide.
Valladolid, a intelixencia na cepa e na copa
Dende Valladolid, Smart Rural dedícase á modernización das explotacións agropecuarias a través das TIC. En 2018 lanzou GeoCeres, unha plataforma webGis de análise e visualización de datos agro. Un dron recolle a información sobre o terreo (poda, fertilizacións, análises foliares, colleitas…) e pásaa á ferramenta que á súa vez cruza os datos en mapas e gráficos para comparalos con outras campañas. O servizo é adquirido por bodegas, pero tamén por agricultores e produtores de cereal ou de té de todo o mundo. Smart Rural participa ademais dun proxecto europeo de IA a dous anos no que ten que probar un robot de poda armado con tesoiras automatizadas.
“Pretendo dixitalizar dende a cepa ata a copa”. Así de contundente se mostra José Moro, presidente dunha das bodegas pioneiras na aplicación da tecnoloxía no viño. Non lle importou ser contracultural cando introduciu cortizas de microesferas nas botellas, cando empezou a utilizar fermentos propios ou cando Bodegas Emilio Moro foi a primeira de Ribera del Duero en poñer en marcha o sistema Oresteo de remontado para limitar a osixenación dos viños mediante a inxección de C02. “A alma está nos viñedos. O demais é técnica”, afirma mentres fai de cicerone na presentación do seu proxecto Sensing4Farming de monitorización do viñedo con big data.
Tras asinar o acordo con Vodafone, un dos seus principais socios xunto con GMV, DigitalGlobe, Abaco Group e Qampo, Bodegas Emilio Moro avanza na xestión intelixente das viñas. Empregará tecnoloxía ligada ao IoT, a IA, a foto satelital e a sensórica coa mirada posta na “bodega do futuro”, unha ambiciosa visión global que implicaría instalar máis adiante sensores nas barricas e rematar de facer un debuxo do viño” en cada parte do proceso”. Os taninos, as características organolépticas e as variables aromáticas quedan reflectidas en números e gráficos para que a cata sexa un elemento de apoio, non o definitivo. “Non imos deixar que a máquina tome decisións, pero se ao catar teño dúbidas, que os datos me acompañen será marabilloso”.
Drons e big data
Xa Emilio Moro dera pasos no fertilizante á carta. Isto é, voar drons de Smart Rural para coñecer coas súas fotos o vigor das cepas antes de vinificar cada parcela e achegar a cada zona o nutriente necesario. Os datos introducíanse nunha máquina Topcon dentro dun tractor xeoposicionado que ía repartindo o fertilizante parametrizado en cada cepa.
Con Sensing4Farming a cousa pasa a ser integral ao medir clima, planta e chan. Recóllense datos de estacións meteorolóxicas (temperatura, humidade relativa, pluviometría, velocidade e dirección do vento, sensación térmica, radiación solar…), de sensores que miden parámetros do chan (estrés hídrico da planta, capacidade de extracción de auga, a que profundidade absorbe a raíz …) e da cepa (con dendrómetros que miden o crecemento diario da planta), e de imaxes vía satélite multiespectrais tomadas cada dez días (índices de vigor e saúde NDVI, ENVI, SAVI, concentración de nitróxeno, info xeoespacial…). Ata 39 índices bioquímicos e biofísicos extraídos das 200 hectáreas de tempranillo en torno a Ribera de Duero que son cruzados mediante big data e integrados nunha única plataforma.
“Chega moita información”, sinala Vicente Abete, responsable de campo da bodega, “pero hai que discriminar que é o importante para o viño. Hai datos banais e outros cruciais que cambian a anada”. Coñecidos polo miúdo o estado sanitario e o crecemento vexetativo de cada cepa, dende o vigor á capacidade clorofílica, “temos un histórico de cada colleita” que, coa axuda do machine learning, permite desenvolver ferramentas preditivas para evitar o oídio ou outras enfermidades. “Non é para facer cada anada igual”, senón para sacar o mellor de cada unha delas a través dos datos.
(Fonte: Retina)