“Pero este tipo de produto non ten saída comercial, o comprador fai un investimento importante nun deseño que non quere que se vaia descompoñendo”, conta a propia creadora, que tiña planeado para esta edición da antiga Pasarela Cibeles usar outros tecidos feitos con bambú ou proteína de leite. “O problema é que os provedores me piden que compre 3000 metros cadrados e iso é inviable para unha produción pequena como a miña”.
Introducir as innovacións coas que soña Valente no sector téxtil español e poñer en contacto a científicos, tecnólogos, deseñadores de moda e industriais para que se produza a ansiada transferencia de I+D son os obxectivos de institucións como Materfad, o Centro de Materiais de Barcelona, ou o Instituto Tecnolóxico Téxtil de Valencia (Aitex).
Carmen Jover, química e responsable do grupo de investigación de moda, Deseño e Confección de Aitex, comenta que “as investigacións en campos como o deporte, a medicina ou as telecomunicacións xeraron novos materiais téxtiles, fibras e acabados con prestacións extraordinarias.Estes materiais, “que ata hai pouco eran unicamente utilizados en sectores técnicos, son os que están comezando a empregar empresas de moda para a creación de garantías máis funcionais”.
En Materfad, como detalla o seu director científico, o químico Javier Peña, “Realizamos un labor de vixilancia tecnolóxica para coñecer que técnicas e materiais novos existen xa e logo poñemos en contacto o tecnólogo ou a sociedade que ten a patente con empresas españolas interesadas en introducir estes avances”.
Camisetas antiradiacións
Tinguiduras electrónicas, iluminación LED nas garantías, camisetas que monitorizan as túas constantes vitais, pantalóns que cargan o teu móbil… Non é ciencia-ficción, é roupa do século XXI creada con materiais deseñados en laboratorios e que xa está no mercado.
“Non tardaremos moito en comprar nas nosas tendas de roupa habituais garantías autolimpiables, protectoras contra alerxias ou subministradoras de medicación por vía tópica”, vaticina Lucina Llorente, especialista en materias e técnicas téxtiles do Museo do Traxe de Madrid.
De feito, aínda que a voz cantante neste campo a levan países como Estados Unidos ou Xapón, en España xa se están a comercializar garantías realizadas con tecidos electrónicos e ecolóxicos que melloran a calidade de vida dos que as visten. É o caso do centro tecnolóxico Cetemmsa, en Mataró (Barcelona), onde se deseñaron camisetas que protexen as embarazadas das radiacións nocivas grazas a tecidos técnicos de apantallamento electromagnético. Este efecto conséguese incorporando fibras metálicas aos tecidos para que sexan condutores.
Outros exemplos desta incipiente entrada do I+D no mundo téxtil nacional é o body para bebés que cambia de cor cando o neno ten febre que creou a empresa Rapife, en colaboración con Aitex ou un plumas para muller feito con 95 botellas de plástico recicladas. A empresa catalá Ecoafl obtén polyéster reutilizando botellas de plástico de auga ou PET (politereftalato de tileno) co que confecciona abrigos, bolsos, fundas e outros produtos.
“É a mesma técnica que introduciu Nike e coa que fabrica a equipación do FC Barcelona. Desta forma, reutilizan lixo e reducen o consumo de petróleo, do que se obtén a maioría das fibras téxtiles sintéticas. Dobre beneficio: ambiental e de imaxe”, apunta Pena.
Do nailon á nanotecnoloxía
O fío de araña sintético xunto á fibra a base de nanotubos de carbono van ser, a xuízo de Lucina Llorente, os detonantes dunha nova revolución téxtil semellante ao que supuxo a chegada do nailon ou do elastano.
“A clave é a multifuncionalidade”, resume Juan José Vilatela, enxeñeiro físico e responsable do grupo de nanocompostos Funcionais do Instituto Madrileño de Estudos Avanzados en Materiais (IMDEA Materiais). O seu equipo foi capaz de fabricar fibra téxtil procedente de nanotubos de carbono cun método que só comparten en Europa coa Universidade de Cambridge, onde Vilatela fixo o seu doutorado.
Pero, ¿que son os nanotubos de carbono? “Son moléculas, partículas, moi delgadas, tan finas como un virus pero moi longas -explica Vilatela-. Son mecanicamente moi fortes (ata cen veces máis que o aceiro) e á vez moi lixeiras. Transmiten a corrente eléctrica e a calor porque son condutores, polo que poderían ofrecer permeabilidade e confort”, explica Vilatela.
Así, engade, “a roupa feita con nanotubos de carbono mantería ou disiparía a calor, aloxaría dispositivos eléctricos, recollería a nosa propia enerxía cando camiñamos usando nanoxeradores na garantía que nos permitan cargar o móbil. O exército de EE UU, por exemplo, leva tempo probándoos en chalecos antibalas”.
O gran logro do grupo de Cambridge foi atopar o modo de converter algo tan pequeno nunha fibra téxtil. E conseguírono co método que este físico mexicano trouxo da prestixiosa universidade británica ao Instituto IMDEA Materiais.
Consiste, segundo detalla Vilatela, en “meter nun forno a 1200 graos centígrados alcohol común ou gas natural xunto cun catalizador. Ese proceso fai crecer os nanotubos nunha nube coma se fosen doce de algodón como o que se compra nunha feira. Tiramos dese fiíño e embobinámolo en continuo. Empezamos con miligramos e xa facemos quilómetros de fibra de nanotubos de carbono. O seguinte paso é facer moitas fibras en paralelo”.
Fíos de araña
Os fíos de seda que fabrican as arañas para atrapar as súas presas posúen unha combinación de resistencia e flexibilidade que non puido ser igualada por ningunha das fibras artificiais inventadas ata agora, o que converteu a este prodixioso fío en obxecto de desexo para os enxeñeiros de materiais.
O grupo de Ciencias dos Materiais da Escola de Camiños, Canles e Portos da Universidade Politécnica de Madrid traballa en achar unha técnica que permita unha produción rendible dun fío de araña sintético capaz de reproducir as súas asombrosas propiedades, pero aínda non se logrou.
É certo que investigadores xaponeses descodificaron en xuño pasado o ADN do fío arácnido e que unha empresa nipona comercializará o seu análogo artificial a partir do 2015, pero o prezo do metro cadrado será máis que prohibitivo.
Alta costura en spray
“O xastre químico, así me chaman os medios de comunicación británicos”, conta con humor o creador da roupa en spray, o deseñador e químico catalán Manel Torres, que partiu a Londres en busca do profesor Paul Luckham, do departamento de Enxeñería Química do Imperial College, para que a súa idea de pulverizar roupa directamente sobre o corpo se convertese nun produto real.
O doutor Torres é o fundador da empresa Fabrican, que comercializa un produto que patentou co nome de Spray-on fabric. Dende un bote de aerosol ou unha pistola de pulverización esparéxese o material, feito cunha mestura de pegamento, polímeros e fibras curtas, sobre a pel ou sobre unha superficie xerando unha capa delgada de roupa que se seca ao instante e que pode ser lavada e reutilizda. Pódense utilizar diferentes fibras, dende la a acrílico, para lograr diferentes usos e texturas.
“A tecnoloxía Spray-on fabric permitirá crear un vestido de alta costura á medida de xeito instantáneo, e a un particular facer unha camiseta ou un bikini na casa no momento que o desexe. O concepto da tea en aerosol foi concibido en principio dentro do ámbito da moda, pero o seu potencial serve para moitas aplicacións, como o fogar, a limpeza, a automoción ou a medicina”. Torres confía en que o seu invento se popularizará porque é práctico.
Non se pon límites: “Quizais un dia Nexus 6 chorará baixo a chuvia vestido co meu Spray-on fabric no seguinte ‘Blade Runner’.
(Fonte: SINC)