A investigación da UJI utilizou os datos reais, achegados pola Generalitat Valenciana, dos 663 incendios forestais rexistrados na provincia de Castellón entre 2001 e 2006. “O Noso obxectivo, nesta primeira fase do estudo, era incorporar tanto variables físicas como socioeconómicas -a influencia do ámbito, as características poboacionais, os conflitos urbanísticos, etc. – co obxectivo de mellorar os mapas existentes de perigosidade ante o lume baseados en simulacións”, explican os investigadores do Departamento de Matemáticas Pau Aragó e Pablo Juan.
As dúas variables máis importantes achegadas ao modelo de incendios creado pola UJI son o tipo de vexetación e a proximidade a estradas, que se engadirían a outros riscos como, por exemplo, a temperatura, a precipitación acumulada ou a velocidade do vento. Juan e Aragó afirman que o traballo do seu equipo “demostra o forte compoñente humano da distribución de incendios en Castellón durante o período estudado, unha tendencia que, segundo o noso punto de vista, se podería facer extensivo ao resto do territorio valenciano”.
Pablo Juan, profesor de Estatística e Investigación Operativa, comenta que se comparou a incidencia de dous grandes tipos de incendios, os de orixe natural e os provocados por actividades humanas. “Foi a continuación de traballos previos onde se analizaran os lumes de Castellón, pero sen compararse estas dúas posibles causas”, indica. De feito, os estudos previos, axudáronnos a coñecer os patróns de comportamento dos incendios e mostrar se son agrupados, homoxéneos ou con inhibición, todos eles elementos importantes para traballar coa estatística de procesos puntuais”, engade Juan.
Perigo vinculado á densidade de poboación
Os científicos da Universitat Jaume I recomendan que o factor humano se incorpore como variable de risco de incendios forestais. O perigo de lume, en palabras de Pau Aragó, “increméntase claramente cando hai unha alta densidade de poboación. Deste modo, o ámbito costeiro, onde hai menos área forestal, presenta un risco de incendio máis elevado”. Paralelamente, “en zonas de interior con máis recursos forestais e máis despoboadas, como é o caso da bisbarra de Els Ports, despunta o risco de incendios por causas naturais, onde destacaría o impacto dos raios durante os episodios de tormentas secas,” apunta o investigador.
A incidencia de incendios forestais incrementouse no ámbito mediterráneo europeo durante as últimas décadas. Unha tendencia que se relaciona, en parte, co incremento das temperaturas medias, e tamén cos baixos niveis de humidade relativa. Ademais, segundo os investigadores da UJI, “tamén influíron variables socioeconómicas que, á súa vez, favoreceron o abandono do ámbito rural e, en consecuencia, un incremento da acumulación de combustible forestal na montaña”.
O traballo de Pau Aragón e Pablo Juan conxugou os coñecementos forestais e de sistemas de información xeográfica (GIS) coa aplicación da estatística espacial para poder implementar estas ferramentas aos estudos de prevención de incendios forestais. Esta investigación enmárcase nun proxecto máis amplo desenvolvido polo grupo dirixido polo catedrático de Estatística e Investigación Operativa do Departamento de Matemáticas, Jorge Mateu. Esta liña da Universitat Jaume I atópase no contexto da modelización matemático-estatística en temas tanto ambientais como do ámbito da criminoloxía. Os investigadores utilizan técnicas de procesos aleatorios espazotemporais, caracterizados pola aleatoriedade, para a modelización e para a predición.
(Fonte: DICYT)