En 2050 xa non haberá coches con motor de explosión. Tampouco condutores que os manexen nin moitos dos empregos que xeran. Sen o factor humano, as mortes na estrada reduciranse ao mínimo. Mesmo, o concepto de comprar un coche parecerá antigo. O paralelo fin do petróleo baixará os niveis de contaminación, abaterá os niveis de CO2 e ata cambiará a xeopolítica mundial. O adeus aos coches alterará a fisionomía das cidades que, agora si, serán para o cidadán. Un mundo sen automóbiles exemplifica o que xa non haberá en 2050.
A historia do coche é, en boa medida, a historia humana do último século e medio. Os primeiros motores de combustión interna forman parte da ondada innovadora de finais do século XIX. Os apelidos daqueles inventores engalanan moitas das marcas e modelos actuais: Benz, Peugeot, Daimler, Otto, Diesel, Ford… No camiño atopáronse cos inicios da explotación do petróleo, formando unha parella que durou máis dun século.
“En 2050, os coches con motor de combustión interna só se verán nos museos e as películas”, di o economista da Universidade de Harvard Tony Seba. E é que son vehículos moi ineficientes. “Usamos os nosos coches só o 4% do tempo, permanecen aparcados o outro 96%”, recorda o tamén cofundador de RethinkX, un laboratorio de ideas (think tank) sobre os cambios que a tecnoloxía está a provocar nas nosas vidas. A ineficiencia ten outras arestas: os máis de 1000 mortos que, só en España, provocan os accidentes. A contaminación dos seus motores acaba coa vida de miles de persoas máis. Ademais, os coches son os primeiros emisores de gases de efecto invernadoiro. Sen os seus motores, desaparecerían case todos os seus males.
En menos de dúas décadas, o 95% dos quilómetros percorridos serano en vehículos eléctricos autónomos usados baixo demanda nun modelo moito máis barato e eficiente que Seba denomina transporte como servizo. A xente non necesitará comprar un coche, limitarase a usalo. “Estas frotas usarán os coches o 40% do tempo ou máis. Cada vehículo percorrerá ao ano 150.000 quilómetros fronte aos 15.000 dun coche en propiedade. Debido a este aumento da eficiencia, necesitaremos un 80% menos de coches”, engade.
As implicacións deste mundo case sen coches van máis alá do ámbito do transporte. Como sucedeu co fin da cultura do cabalo, o fin dos coches terá os seus perdedores. Taxistas e outros condutores profesionais, mecánicos tradicionais, axentes de seguros (polo descenso dos accidentes), membros da Garda Civil de tráfico, profesores de autoescola e os examinadores da DGT, vendedores e fabricantes de coches, extractores e industriais do petróleo terán que dedicarse a outra cousa. A automatización, impulsada pola intelixencia artificial e os robots, vaise cebar co emprego tradicional.
Todos estes empregos que non existirán en 2050 están na lista de máis de 700 ocupacións susceptibles á automatización elaborada por dous profesores da Universidade de Oxford en 2013. Aínda que a lista e as porcentaxes foron variando con sucesivos informes, entre o 50% e o 80% dos empregos ocupados por humanos hoxe non existirán ou desempeñaranos robots nas próximas décadas.
“Agora mesmo usamos o móbil ou o ordenador para comunicarnos con outras persoas, pero en 30 anos estaremos moito máis afeitos a interactuar con sistemas autónomos que non requiren doutro humano”, opina o investigador do Centro das Ciencias da Complexidade de Viena (Austria), David García. “A combinación de melloras no procesado da linguaxe natural xunto coa adaptación social de confiar e aprender a comunicarnos cos devanditos sistemas fará que moitos traballos intelectuais de hoxe queden obsoletos”, engade.
Renda básica universal
Non hai sociedade avanzada que resista que o 50% ou máis da súa poboación en idade de traballar sexa desprazada por robots. Sen o seu diñeiro, sen o seu consumo, a demanda interna afúndese e, con ela a economía. Por iso, hai os que formulan a necesidade dunha renda básica universal (RBU). Finlandia ten un proxecto piloto no que 2000 desempregados reciben 560 euros mensuais a cambio de nada. Tamén varias cidades estadounidenses como a californiana Stockton, probarana o ano que vén. A idea ten os seus riscos, xa que iguala o consumidor co cidadán. Para moitos, en 2050, a falta de traballo, a RBU será algo xeneralizado.
O sociólogo Steve Fuller non ten tan claro que a xente acepte que lle dean diñeiro simplemente por vivir. “Prefiren que lles paguen por cousas que fan e que teñen valor para os outros”, engade este profesor da Universidade de Warwick (Reino Unido) e apaixonado investigador do futuro da humanidade no Breakthrough Institute. Para Fuller hai outra razón máis práctica: os estados terán cada vez máis dificultades para recadar o diñeiro necesario para montar unha RBU realmente universal.
Non obstante, Fuller cre que, aínda sen traballar, os humanos valerán moito en 2050. “A Miña alternativa á RBU baséase na idea de que a tecnoloxía intervirá en todos os aspectos da nosa vida no futuro. Neste escenario, cando nazas recibirás unha conta onde rexistrar cada clic que fagas co rato e converterao en ingresos na túa conta corrente”, explica. O que fai Fuller é traer o primeiro plano que os usuarios, os seus datos, son a base do éxito de empresas como Google, Facebook ou Amazon.
Aquí chega unha das maiores perdas do futuro: “Unha implicación disto é que a distinción entre traballo e ocio desaparecerá. Na medida en que as persoas interactuarán con máquinas durante todo o día”, recorda Fuller. “Pode que non esteamos a desempeñar traballos convencionais, pero a vida mesma será o traballo que nos xere ingresos. É evidente que os marxistas non pensaron que poderiamos estar a traballar 24 horas ao día, sete días á semana. Pero isto reflicte o cambio tecnolóxico radical do capitalismo: por primeira vez, as tecnoloxías de traballo e de ocio son as mesmas e son producidas polas mesmas empresas”, sinala o sociólogo británico.
Na base desa comuñón que levantaron xigantes como Google, Facebook, Amazon e todas as empresas que viven dos datos persoais está a fin da privacidade. Para o presidente da compañía Futurizon e convencido das bondades do futuro, Ian Pearson, se xa é complicado manterse no anonimato agora, co avance dos algoritmos de recoñecemento facial, a infinidade de cámaras e outras tecnoloxías, “pronto perderemos o que nos queda de privacidade, tanto online como offline”.
(Fonte: El País Digital)