Esta organización, entre outros dos seus cometidos, traballa con diferentes clubs do deporte rei en España, animándoos a investir en innovación en saúde como panca de desenvolvemento de negocio e mellora do rendemento deportivo. Primeiro, co obxectivo de desenvolver sistemas e servizos médicos que resolvan problemas de saúde e lesións. Segundo, para que, unha vez asentados, dean o salto cara outros sectores, “como ocorreu coa Fórmula 1. A maioría dos sistemas e avances que teñen hoxe os coches empezaron grazas aos equipos de competición”.
O problema é que, tal e como conta Beltrán, en todo o que respecta á innovación médica non hai unha cultura emprendedora, e a xeración de negocio, ata agora, quedou de portas cara dentro. Esta situación, iso si, pouco a pouco está cambiando, e varios equipos españois comezan a adoptar solucións propias que máis tarde lanzan ao mercado, para ser utilizadas nunha infinidade de supostos. “O caso do Atlético de Madrid é ilustrativo. Hai anos servíronse dunha camiseta intelixente para estudar os ritmos cardíacos de un dos seus xogadores, e hoxe esa solución xa se utiliza fóra do deporte, en moitos tratamentos cotiáns de corazón ou de obesidade”, apunta. Para Beltrán, é vital que os avances do fútbol se estendan, e trala súa adaptación aos perfís medios, se implanten nos hospitais, laboratorios e centros de rehabilitación. Sobre todo, debido ás boas ideas que hai nos clubs hoxe en día.
“No noso contorno, a monitorización total do xogador é xa unha realidade”, sinala o responsable de servizos médicos do Atlético de Madrid, José María Villalón. Na escuadra rojiblanca, o persoal médico xa traballa a diario con sistemas de medición GPS, para ver o que corre cada xogador, o ritmo da súa recuperación, a frecuencia cardíaca, as pulsacións… “Tamén recibimos os datos relativos ao adestramento invisible, é dicir, as horas de son ou as calorías inxeridas”, engade. E así, con este cúmulo de información, o equipo técnico conta con referencias obxectivas que indican o estado no que se encontra o futbolista, cales son os seus puntos débiles e que adestramento necesita. “O fin é previr lesións e patoloxías, xa que un home parado supón un impacto económico brutal ao equipo”.
Con Villalón coincide o xefe dos servizos médicos do Valencia C.F., Luis González Lago: “A tecnoloxía no fútbol está enfocada a previr as lesións e a reducir ao máximo posible o tempo de recuperación. E isto é algo complicado, debido a que este deporte é cada vez máis físico e as lesións musculares, que supoñen o 60% do total de doenzas, aumentan cada ano un 4%”. Para estar precavidos, no caso do cadro de persoal valencianista, os expertos miden todas as variables que a tecnoloxía permite analizar. “Miramos o rendemento, o tipo de herba, a humidade, a velocidade á que corre o futbolista, o esforzo que leva a cabo, e á súa vez contamos con apps que nos mostran se descansou ben, a súa nutrición, a medición e acidez da suor, o pH…”
Medicina personalizada
Con este conglomerado de datos, a medicina pasa a ser totalmente personalizada, á carta de cada xogador, e así, cando a lesión foi imposible de evitar, todos os esforzos se concentran en diminuír os días de baixa sen que haxa recaídas. Non hai que esquecer que o xogador é un recurso máis da empresa, “e que número arriba, número abaixo, un home parado lle custa ao club medio millón de euros de media ao mes”. A estes métodos engádenselle outras armas de tecnoloxía punteira para tratar as lesións, como a medicina rexenerativa de precisión ou as ansiadas células nai, unha técnica que, pese a ser revolucionaria, aínda non parece terse chegado a aplicar. “O tratamento xa é do deportista, con nomes e apelidos. Vendo o perfil xenético ou os factores de crecemento podemos aplicar solucións a un xeonllo en concreto, a un perfil particular”, ilustra Alfonso Beltrán.
“¿Que pasaría se todos estes avances saísen do fútbol?”, pregúntase Beltrán. “A transformación da medicina sería bestial”. O primeiro paso para lograr esta meta é que os propios equipos cambien a súa mentalidade: “A xeración de negocio en torno ao fútbol é evidente en canto a imaxe, merchandising, publicidade, audiencia… Non obstante, todo o coñecemento médico co que contan os grandes clubs, non se explota”.
Por esa razón, os expertos de Fipse se dedican tamén a asesorar a pequenas empresas e startups do sector da medicina deportiva, para que poidan entrar de cheo nos grandes clubs de fútbol. “Hai moi bos proxectos e grandes investigadores, o que falta é investimento”, sentencia Alfonso Beltrán. E aínda que é posible que equipos con grandes presupostos, como o Atlético de Madrid ou o Valencia C.F., desenvolvan estas tecnoloxías desde os seus propios departamentos médicos, e outros como o Fútbol Club Barcelona e o Real Madrid, os dous máis avanzados nestas técnicas en España, o fagan desde os seus equipos de investigación e innovación, os máis pequenos si poden ser unha boa porta de entrada. “No noso caso, imos empezar a nosa segunda temporada en Primeira División, polo que a situación é relativamente nova para nós e o investimento dedícase a mínimos, como a preparación física ou as instalacións”, conta o director médico do Club Deportivo Leganés, Alberto Lam.
Pero o equipo xa presentou presupostos e unha das directrices para a temporada que vén é xerar algunha idea e adoptar novidades no que á medicina respecta. “De cara á innovación, nós si damos cabida a pequenos proxectos que non puideron entrar nos equipos máis grandes e con maiores presupostos, que teñen nas súas portas moitísimas empresas con ideas novidosas vendendo as súas ideas. Nós escoitámolos con máis calma”. Explica Lam que, pese a traballar nun club moito máis pequeno, non deixan de estar en Primeira División, polo que xa teñen unha imaxe asentada “que á hora da verdade si axuda para atraer proxectos”. Iso si, en termos xerais, “o que facemos é aproveitar os medios dos nosos irmás maiores, que son referentes nisto”.
Así, técnicas consolidadas, como a medición de esforzo ou a monitorización dos xogadores, no Leganés lévanas a cabo con técnicas máis rudimentarias, “botándolle un pouco de imaxinación”, prosegue. Desta forma, se toca realizar unha medición de forza, en vez de apoiarse en máquinas novidosas ou cámaras termográficas, “utilizamos o cronómetro e medimos a man a lonxitude ou a aceleración”. Pese a isto, Lam é optimista, xa que os clubs, cada un en función das súas necesidades e capacidades, estanse dando conta de que investir en saúde é investir no xogador, que é o recurso máis prezado. “Ao fin e ao cabo, se prevés lesións e reduces o tempo de recuperación, deixas de perder cartos”, sentencia.
O futbolista é o mellor investidor
No momento de fichar a un xogador, hoxe téñense en conta multitude de factores, máis alá de que o deportivo siga sendo o principal. A capacidade do futbolista de xerar expectación, consumo, merchandising e explotación da súa imaxe, mírase con lupa desde as directivas dos equipos. E a isto engadiráselle un novo punto: “Debido a que o fútbol é cada vez máis físico, nun futuro moi próximo, se é que isto non ocorre xa, os factores médicos tamén serán un detalle a ter en conta”, explica Alfonso Beltrán, de Fipse.
Un futbolista lesionado, e por ende parado, cústalle cartos ao club. A isto engádeselle que el, como profesional, tamén necesita xogar, para crecer e poder ascender. Por esa razón, asegura este experto, xa son varios os xogadores profesionais da Primeira División española que están próximos a comezar a investir, directamente, en avances médicos, ao igual que fan con outros sectores como o inmobiliario ou o da moda. “Cabe recordar o caso do exmadridista Fernando Redondo, un xogador que tiña problemas frecuentes de xeonllo e que decidiu non cobrar mentres estivese lesionado. Algo parecido ocorreu hai pouco co brasileiro Kaká, aínda que finalmente parece que non deixou de recibir o seu salario”.
Sexa como sexa, ao profesional interésalle estar en plena forma.Isto, ademais, pode desembocar nunha nova fonte de ingresos. “Trátase de aproveitar o factor tractor dun futbolista, non só para vender camisetas, senón para vender, por exemplo, un kit de diagnóstico temperán de fibromialxia ou de rexeneración muscular”, prosegue Beltrán, non sen pasar por alto o efecto que un suceso así suporá en canto a investimento. “Se un futbolista profesional inviste en algo así, rapidamente se formará arredor unha rolda de investidores”.
(Fonte: Cinco Días)