Un vestido de noiva que se ilumina na escuridade só con presentir calor humana a dous metros de distancia, e que responde a unha aplicación no móbil para ir cambiando de cor, é a carta de presentación máis kitsch da revolución tecnolóxica do téxtil que Portugal está a abandeirar en Europa.
Di o sector luso, sempre autocrítico cos seus complexos de inferioridade, que os portugueses non se saben vender. E parte de razón ten, porque ese vaporoso amasillo de tule fluorescente co que acoden a todas as feiras tecnolóxicas como carta de presentación é o produto máis pintoresco dunha potente estrutura de innovación montada en torno ao téxtil luso para prover innovación e solucións a sectores tan dispares como as industrias do automóbil e aeroespacial, o deporte de elite, as forzas de seguridade e defensa e, por suposto, a moda.
De Phelps a Usain Bolt
O campamento base do que os portugueses chaman o téxtil do futuro localízase en Vila Nova de Famalicão, a metade de camiño entre Braga e Oporto, a apenas 55 quilómetros da fronteira con Galicia. É o Citeve (Centro Tecnolóxico das Indústrias Têxtil e do Vestuário de Portugal). Dos seus laboratorios saíu o traxe de baño encargado por Speedo co que Michael Phelps foi tantas veces olímpico, ou as mallas coas que competiu durante anos o velocista Usain Bolt.
Cuestións regulamentarias á marxe, estes equipamentos elaborados con fibras de alto rendemento foron o motor dunha produción, a do denominado téxtil técnico, que nestes momentos supón o 10% do total das exportacións de todo o téxtil luso, e ao redor de 500 millóns de facturación.
Ao Citeve acoden empresas téxtiles de todo o mundo, especialmente de Europa, e moitas destas firmas son galegas, aínda que a confidencialidade se impón á hora de desvelar identidades.
Ampla carteira de clientes
“Traballamos para a industria, temos unha carteira de 1100 clientes que compran as nosas innovacións ou acoden a pedir solucións para produtos moi concretos”, afirma António Amorim, presidente do Citeve, centro provedor de tecnoloxía para o téxtil galego -á marxe de Inditex, que conta coa súa propia infraestrutura de innovación-, pero tamén da automoción (provedores de interiores). Alí acoden para patentar ou testar novos tecidos e obter certificacións.
O percorrido polos laboratorios deste centro punteiro en Europa dá moitas pistas de por onde vai o futuro. “Fomos pioneiros en patentar unha microcápsula que impide o mal olor da roupa; o paso seguinte será o selfcleaning ou autolimpeza das garantías”, di António Amorim, director do Citeve. Desa parte encárgase o Centi, a división de nanotecnoloxía, inmersa nun proxecto europeo, no que participan 5 países, para desenvolver tecidos cosméticos funcionais, que incorporan nanocápsulas de base natural.
Cun presuposto de 3,2 millóns de euros, a misión é conseguir garantías que se adapten ao clima e garantan o confort térmico ou que desprendan substancias activas para a pel, como aceites esenciais, vitaminas e antioxidantes. Os manequíns deste centro tecnolóxico están cubertos de cables. Nunha cabina, os técnicos avalían unha garantía para a práctica de montañismo que prevén os perigos do arrefriamento das extremidades. O seu tecido incorpora sensores que alertan cando a temperatura das mans descende por debaixo dos mínimos de seguridade. Na mesma sala téstase un abrigo que reacciona á temperatura cambiando de cor. Abonda un leve tacto de mans para comprobar o cambio de tonalidade.
O soldado do futuro
Outra das áreas de negocio nas que se enfoca a tecnoloxía téxtil portuguesa é a defensa. Unha ala do centro é unha especie de laboratorio de ideas dedicado ao desenvolvemento de equipamentos para o soldado do futuro. Neste búnker traballan investigadores, científicos e soldados dos países membros da OTAN.
“O Citeve é hoxe un organismo recoñecido polas entidades nacionais e internacionais como un centro de investigación da área militar”, explica Amorim. O obxectivo é levar a funcionalidade da roupa ao extremo, crear solucións cada vez máis finas e lixeiras, con propiedades múltiples de protección individual, e dotadas con tecnoloxía de comunicación e xeolocalización.
“O potencial é inmenso”, afirma António Amorín. Asegura que “o futuro do sector téxtil luso ten que estar nos produtos tecnolóxicos e ecolóxicos, dúas propiedades que se están a converter na carta de presentación das grandes empresas de Portugal”.
O tren que perdeu o sector galego
No ano 2009, cando a crise económica empezaba a ensinar a pata pero ninguén se podía imaxinar a fereza coa que ía acabar atacando, o sector téxtil galego lanzouse á aventura da innovación, impulsado pola Administración galega do bipartito. En febreiro dese ano, o mellorciño da industria, encabezado por Inditex, Adolfo Domínguez, Sociedad Textil Lonia, Roberto Verino, Caramelo e Bimba & Lola, xunto con algúns socios de fóra da comunidade, como Pikolinos ou Etam, a antiga Cortefiel, asinaron a acta fundacional do Centro Tecnolóxico Téxtil de Galicia.
O organismo, situado nos terreos do Parque Tecnolóxico da Universidade da Coruña, situado no Campus de Elviña, celebrou a primeira asemblea do padroado e pouco máis durou a aventura tecnolóxica, coa que a industria galega se quería posicionar forte na I+D+i. A crise acabou coas expectativas. Sen axudas da Administración e coas empresas centradas en conter as perdas dunha caída do consumo sen precedentes, o Centro Tecnolóxico Téxtil de Galicia apagouse sen que ninguén o botase de menos.
Só Inditex tivo pulmón abondo para impulsar a innovación tecnolóxica no sector, pero á marxe do proxecto sectorial. Hoxe a compañía galega, líder global do téxtil de gran consumo, é referente mundial, pero en solitario.
Investimento en solitario
O propio presidente do grupo, Pablo Isla, destacou nunha das últimas presentacións de resultados que nos últimos catro anos Inditex investiu preto de 1000 millóns en tecnoloxía para facer realidade gran parte das súas innovacións, por si mesmos ou xunto a outros equipos internos ou externos.
“En ocasións colabórase con outras empresas galegas para a aplicación de melloras nas súas tendas arredor do mundo”, explican no sector. En menor medida, outras empresas tamén fan labor de innovación en solitario. É o caso de Selmark, con sede no Porriño. Do seu departamento de I+D+i saíron produtos innovadores, como o desenvolvido en colaboración co Grupo Español de Pacientes con Cancro (Gepac). O resultado é Selmark Care, unha nova liña de produtos de lencería destinada a aquelas mulleres en procesos de recuperación tras padecer un cancro de mama.
(Fonte: La Voz de Galicia)